Nú bendir ýmislegt til að Covid-19 veiran sé á undanhaldi hérlendis og víðar í veröldinni. En það er augljóst að það verður að fara mjög varlega og halda áfram með strangar reglur varðandi samskipti og smitvarnir. Efnahagskerfi heimsins verður því lengur að ná sér en vonir stóðu til í upphafi.
Íslenskt efnahagslíf er því miður að verða fyrir gífurlegu tjóni. Mörg hundruð milljarðar eru að hverfa úr hagkerfinu á þessu ári og því næsta. Alls óvíst er að við verðum komin með neinar teljandi tekjur út úr fjárfestingum okkar vegna ferðamanna næstu 2 - 3 ár. Núna eru um 50 - 60 þús manns atvinnulausir á Íslandi, flestir tengdir þjónustu við ferðamannaiðnaðinn.
Stærstu fjárfestingar okkar vegna túrismans eru í hótelum, aðstöðu og flughöfn á Keflavíkurflugvelli og í flugflota og fyrirtækinu Icelandair.
Hótelin eru byggð fyrir lánsfé úr bönkum og lífeyrissjóðum. Isavia og aðstaðan í Keflavik var að mestu fjármögnuð af ríkissjóði og með komugjöldum og af farþegum sem fóru um flughöfnina en skuldir eru engu að síður tugir milljarða.. Icelandair hefur verið með styrkan fjárhag en nú er komið að því að félagið getur ekki fjármagnað sig sjálft lengur.
Það bendir því allt til að þessi miklu umsvif sem ferðaþjónustan skapaði á Íslandi í um áratug sé á enda, a.m.k. í bili. Fjárhagsleg endurskipulagning, greiðsluþrot og uppgjör við kröfuhafa virðist í augsýn.
Hótel og ferðaþjónustufyrirtæki eru ekki lengur með tekjur og óvíst um næstu framtíð. Augljóst er að kröfuhafar munu taka þessar fjárfestingar til sín og reyna að fá fé sitt til baka með sölu og breyttum rekstri. Ríkissjóður er eigandi Isavia og umsvifanna á Keflavíkurflugvelli. Öllum áformum um stækkanir flughafnar verður hætt og reynt að nýta aðstöðuna sem best til næstu ára. Icelandair er með miklar skuldbindingar um flugvélakaup frá Boeing vegna Max vélanna. Alls óvíst er að það borgi sig að endurreisa Icelandair undir sama merki og kennitölu vegna óvissu varðandi skuldbindinga félagsins.
Ríkissjóður verður þó að tryggja flugsamgöngur til og frá landinu, með lágmarks flugvélakosti.
Allt virðist því vera opið og óljóst varðandi allan þennan rekstur.
ert |
Óðaverðbólgan er komin 2,2%!
Þú reyndist sannspár með það.
Ég vil benda á að gengisbreytingar tekur nokkurn tíma að koma fram. Það mun gleðja mig ef vísitala neysluverðs fer ekki af stað. En útreikningur vísitólunnar er á forræði Hagstofu. Þeir slepptu einum lið að sögn, verði á flugfargjöldum en þau voru auðvitað mjög lág áður. Flugfarmiðar til útlanda eru bara ekki í boði, en verða auðvitað á einhverju allt öðru verði ef koma til sölu aftur. Þannig að ýmislegt á eftir að koma fram. En í stað verðhækkana eru komnar til framkvæmda kauplækkanir fjölda fólks. Kaupmáttur hefur því rýrnað hjá mjög mörgum. Sú kaupmáttarlækkun fjölda fólks á eftir að dreifa sér í gegnum hagkerfið t.d. með skattahækkunum og almennum kjörum. Það hefur ýmislegt farið öðruvísi en ég spáði í febrúar. Ég hélt t.d. að atvinnuleysi myndi nærri tvöfaldast en hefur fjór- eða fimmfaldast. Ég spáði að gengið tæki lengri tíma að hrapa en hefur gerst. Ég óttast að verð vöru muni hækka þegar framleiðslan fer af stað aftur í heiminum. Allur tilkostnaður hefur hækkað og eru flutningskostnaður þar stór liður. Skipafélög og flugfélög eru mörg hver búin að draga mjög saman og seglin og opna ekki aftur í bráð. Umheimurinn allur hefur fært kostnaðinn af fyrirtækjunum yfir á ríkisvaldið. Sá kostnaður mun auðvitað ekki hverfa heldur birtast með öðrum hætti og tekur lengri tíma að koma fram. Húsaleiga sem ekki er greidd og laun sem heldur eru ekki greidd og skattar sem eru ekki greiddir heldur frestað eða færð yfir á ríkissjóð, þetta allt kemur fram síðar sem kostnaður með einum eða öðrum hætti. Það sem hefur þó sparast er að fólk kaupir væntanlega ekki eins mikið af einhverju sem það þarf ekki, það fer ekki í golfferðir til útlanda, sólarlandaferðir mörgum sinnum á ári verða ekki farnar og folk fer að nýta ýmislegt betur en áður og hendir síður nýtanlegum hlutum. Fólk pantar ekki eins mikið af vörum í gegnum póstinn og Kínverjar selja ekki jafn mikið af allskonar dóti til vesturlanda. Allt er þetta jákvætt að einhverju marki en dregur úr umsvifum og milljónir manna missa vinnuna.
ert |
Já, ég veit þú ert með doktorpróf í hagfæði auk þess að vera doktorinn í s...
Já, ég veit þú ert með doktorpróf í hagfæði auk þess að vera doktorinn í samgöngumálum og smitsjúkdómum. Þú ert færast maðurinn í öllum heimi í þessum þremur fögum. Þú hlýtur að vera með 10 milljónir á mánuði við ráðgjöf fyrir erlend stórfyrirtæki. Ekki slæmt fyir stórfyrirtæki erlendis að geta ráðið einn sem sér fyrir hagsveiflu, smitsjúkdóma og hvernig það hefur áhrif á umferð. Hvað rukkarðu þau á klukkutímann? 50 þús?
--------------------------
Sel og leigi heykvíslir og kyndla, veiti einnig ráðgjöf um brennur og grýtingar.
kaldbakur | Ég er hógvær og er ekkert að hæla mér jafnvel þó spá mín hafi reynst betri ...
Ég er hógvær og er ekkert að hæla mér jafnvel þó spá mín hafi reynst betri en t.d. spá Landsbanka og Seðlabanka. Hér eru ummæli Landsbankans:
"Landsbankamenn segja mælinguna hafa komið verulega á óvart en opinberar spár gerðu ráð fyrir mun minni hækkun og Landsbankinn hafði spáð hækkun upp á 0.1 prósentustig.
Í hagsjánni segir að, enginn einn liður skýri muninn á spá bankans og endanlegri tölu, heldur hafi næstum allir undirliðir hækkað umfram væntingar. Því virðist sem það séu aðallega gengisáhrif sem eru að koma fyrr og sterkar fram í verðbólgunni en sérfræðingarnir áttu von á. "
ert |
Já þú spáðir óðaverðbólgu og það reyndist rétt. Þakka þér fyrir.
Þetta e...
Já þú spáðir óðaverðbólgu og það reyndist rétt. Þakka þér fyrir. Þetta er versta verðbólga sem ég hef upplifað og hef ég nú upplifað verðbólgu yfir 100% sem en það er bara hégómi miðað við 2,2% verðbólgu. Hvað rukkar þú erlendu stórfyrirtækinn sem ráða þig sem yfirburða sérfræðing á alþjóðavísu. Ég sel mig bara á rúma 10þús kall en hvað selja svona alvöru sérfræðingar eins og þú sig á klst.
--------------------------
Sel og leigi heykvíslir og kyndla, veiti einnig ráðgjöf um brennur og grýtingar.
kaldbakur | Ég sagði um verðbólguna í byrjun april:
"Það er engine þörf á að grípa ...
Ég sagði um verðbólguna í byrjun april: "Það er engine þörf á að grípa til neinna aðgerða ennþá. En það væri held ég ekkert verra að vera viðbúinn. 12% Gengisfall Evru og 18% gengisfall Dollars er að mestu til komið í mars. Því miður held ég að þetta gengisfall koasti meira en 3% verðbólgu - en alveg rétt mælingin er eftir og tekur nokkurn tíma að raungerast.
Ef gengið heldur áfram að falla sem ég tel alveg fullvíst, jafnvel þó Seðlabanki geti frestað gengisfalli um nokkra mánuði, þá er betra að hafa hugsað dæmið fyrirfram t.d. varðandi aðgerðir í skuldamálum heimilanna. Heimilin hafa sem betur fer mörg hver undirbúið sig fyrir þessar aðstæður með að greiða niður skuldir, fara varlega í lántökum og skuldbreytt lánum. Allt góðar aðgerðir sem sýna fyrirhyggju. Engu að síður eru auðvitað mörg heimili skuldsett t.d. ungt folk að byrja búskap og bara af ýmsum ástæðum. Þetta getur orðið stórt vandamál fyrir þann hóp og ég efast uma að við þolum að fara í gegnum eins hamfarir aftur og skeði hjá mörgum uppúr bankahruninu. "
Mér sýnist spá mín vera heldur nákvæmari en Seðlabankans sem spáði um 1.5% verðbólgu en ég segi hér að verðbólga fari sennilega yfir 3% en það taki nokkurn tíma að raungerast. Verðbólgan var um 2.5 % .
Olíuverð er núna með því lægsta sem þekkist og hefur nokkur mótvægisáhrif Verðfall er á fiskafurðum sem kallar á enn frekari veikingu krónu. Ferðamenn munu ekki koma hingað til lands svo neinu nemur á þessu ári og það veikir enn frekar gjaldmiðilinn. Ef nauðsynlegt verður að lækka rafmagnsverð til Ísal þá kemur enn minna af gjaldeyri inn, svo ekki sé nefnt ef Ísal lokar álverinu. Svona heilt út séð tel ég krónuna falla enn frekar og gengisfallið á árinu verði orðið um 30% í ágúst sept. Seðlabankinn ræður ekkert við svo mikið gengisfall og bara rugl að ætla sér að spyrna á moti með gjaldeyrisvarasjóðnum. Þetta gengisfall hefur auðvitað áhrif á allt verðlag og neysluvísitölu vegan verðtryggðra lána.
Það.sem mun sennilega ske er að við svona mikið atvinnuleysi eins og hér er þá fer eftirspurn eftir ýmsu minnkandi með minni tekjum. Það getur í einhverjum tilfellum dregið úr hækkun neysluvísitölu. Þar má nefna að eftirspurn eftir íbúðarhúsnæði mun dragast saman og það mun leiða til lægra verðs á húsnæði. Engu að síður þá er líklegt að verðbólga verði nærri 10 - 15 % síðar á þessu ári. Það sem gæti gerst með þessum gangi mála er að vísitöluskuldir fólks í íbúðarhúsnææði hækkar en verð húsnæðisins lækkar. Skuldarar fá greiðslufrest á lánum og skuldirnar aukast enn meira þar sem fólk hefur ekki efni á að greiða afborganir og vexti. Þetta væri óskemmtileg þróun mála en engu að síður mjög hugsanleg við aðstæður eins og í dag.
ert | Hvað áttu með síðar á árinu og með nærri? Nægir að verðbólga verði 3% í dese...
Þú gerir lítið úr þessu sem ég er að segja vegan verðbólgu. Hér grein úr DV Fimmtudagur 30. apríl 2020 Kl. 19.39
"Guðmundur Ingi Kristinsson, þingmaður Flokks fólksins, gerði nýjar verðbólgutölur Hagstofunnar að umtalsefni, en í tölum sem birtust í gær kom fram að vísitala neysluverðs hefði hækkað um 0,48% í apríl. Guðmundur Ingi nefndi hvaða þýðingu þetta hefði og nefndi muninn á 20 milljóna króna verðtryggðu íbúðaláni nú og fyrir tveimur mánuðum."
250 þúsund króna hækkun „Vísitala neysluverðs til verðtryggingar var 469,8. Tæpum tveimur mánuðum seinna var hún 475,2. Hvað þýðir það á mannamáli? Ég skal segja ykkur það. 250.000 króna hækkun á þessu tímabili, 250.000 króna hækkun á 20 milljóna króna láni. Þetta þýðir að ef þetta heldur svona áfram verður milljón króna hækkun á árinu. Ætlar ríkisstjórnin að gera það sama og hún gerði í hruninu? Tíu, tuttugu, hversu mörg heimili eiga blæða fyrir verðbólguna?“
Ég nefndi ekki óðaverðbólgu. Ég spáði gengisfalli krónu sem hefur nú þegar raungerst og krónan fallið um ca 20 % frá því í febr. 'Eg spáði meira falli krónu og nefndi um 30% sem krónan kynni að falla frá febr og þar til í haust. Það er nokkuð mikið fall og mikil bjartsýni ef so mikið gengisfall hefur ekki áhrif á vöruverð og þar með verðbólgu. 30% gengisfall krónu gæti hugsanlega þýtt um 15% verðbólgu en fer jú líka eftir hver verðþróun olíu verður og svo innlendur kostnaður. Hagstofan tók flugfargjöld út úr vísitölunni en það var samt augljóst að flugfargjöld voru að hækka mjög núna í mars. Landsbankinn er í sinnii umsögn að segja að spá Seðlabanka hefði engan veginn staðist, því bankinn spáði verðhjöðnun sem ekki varð.
ert | Mig vantar heimild fyrir því að kostnaður hafi vegna flugfargjalda hafi ekki...
Mig vantar heimild fyrir því að kostnaður hafi vegna flugfargjalda hafi ekki verið reiknaður í vísitölunni og að slíkum kostnaði hafi verið sleppt því Landsbankinn og Hagstofan halda öðru fram. Hvernig veist þú betur?
--------------------------
Sel og leigi heykvíslir og kyndla, veiti einnig ráðgjöf um brennur og grýtingar.
kaldbakur | Flugfargjöld voru ekki í vísitölu. Það stóð í uppl. frá Landsbanka
Síðar...
"...…. • Flug til og frá landinu liggur niðri og tók Hagstofan þá ákvörðun að halda flugfargjöldum til útlanda óbreyttum milli mánaða. Flugfargjöld innanlands hækkuðu hins vegar um 18%."
Þeir tóku ekki flugfargjöld milli landa ekki inn í vísitöluna þennan mánuðin slepptu því sem sagt. En það voru þó ýmsar flugferðir í gangi milli landa. Icelandair tók að sér farþegaflug frá Spáni og víðar. Þau fargjöld höfðu hækkað mikið sennilega um og yfir 100%. Þannig að kannski er þessi vísitölu ekki eins há og hefði átt að vera ? En hvað sem því líður þá er mín spá um hækkun vísitölu langtum nærri raunveruleika en spár hagfræðinga úr Seðlabanka og Landsbanka. En það kemur mér ekkert á óvart. Ég hef einfaldlega miklu meira vit á þessum fræðum en þessir strákar í hagdeildum banka og fjármálastofnana. En það gleður mig bara ekkert langt því frá.
ert |
Förum í þetta skref fyrir skref
verðbólga = vísitala neysluverðs
Vísit...
verðbólga = vísitala neysluverðs Vísitala neysluverð mælir hvað meðaltalsfjölskylda á Íslandi eyðir hún samanstendur af þattum sem fólk eyðir í - þannig eru geimferðir og kostnaður við þær ekki í neysluvísitölu, en fólk færi að fara í geimferðir þá myndi kostnaður við þær fara inn í vísitölu. Vísitala neysluverð mælir þannig hvað neysla fólks kostar.
Tökum einfalt dæmi af mér. Ég er með þetta 5 utanlandsferðir á ári og segjum að hver ferð sé 100 þús. Ég er því með kostnað upp á 500.000 ári. Hvað gerist núna? Segjum að verð flugferða tövfaldist og verði 200 þús og ég ætti því að greiða 1 milljón fyrir flugferðir. Ég fer hins vegar ekkert af því að öll lönd eru lokuð. Hvort er þá kostnaður minn af því að fara ekki 1 milljón eða 0?
Neysla mín hefur breyst og er mun minni áður eins og sést á bankareikningi mínum. Það er fáránlegt að taka inn í vísitölu neysluverðs neyslu sem á sér stað að neinu marki. Það er ekki markmið neysluvísitölu. Hún er að mæla neyslu. Ef neyslumynstur breytist þá þarf að breyta samsettningu neysluvísitölunnar og það er reglulega gert.
Hins var þarna um skyndilega óvænta breytingu að ræða og því var þetta leyst svona. Samsettningin verður svo væntanlega skoðuð í haust. Þá verður samsettningunni breytt miðað við það ferðamunstur. Minnkaðar utanlandsferðir geta því leitt til lægri neysluvísitölu og því lægri verðbólgu
--------------------------
Sel og leigi heykvíslir og kyndla, veiti einnig ráðgjöf um brennur og grýtingar.
kaldbakur | Já þú ert með um 50 ára gamlar Sovéskar hugmyndir um mælingu lífsgæða og þa...
Já þú ert með um 50 ára gamlar Sovéskar hugmyndir um mælingu lífsgæða og þar með talið vísitölu sem var auðvitað ekki þekkt í Sovétinu. Fólkinu var bara skaffað það sem fékkst í ríkisverslunum. Allar mælingar snérust um það. En það var annað hagkerfi bak við Sovésku kaupfélögin. Þar var annað gengi og þar fengust aðrar vörur. Opinberar tölur sýndu mikla ánægju með allt sem fékkst í ríkisverslunum enda hafði verið gerð framleiðsluáætlun til fimm ára um vörur sem fólkið myndi þurfa.
ert | Sendu Hagstofunni formlega kvörtun um að vísitala neysluverðs eigi ekki að b...
Sendu Hagstofunni formlega kvörtun um að vísitala neysluverðs eigi ekki að byggjast á raunverulegri neyslu fólks. Ég efa ekki að þeir muni samstundis skálda upp ímyndaða tölur í staðinn
--------------------------
Sel og leigi heykvíslir og kyndla, veiti einnig ráðgjöf um brennur og grýtingar.
kaldbakur | Ég held að ég láti hagfræðingana sem þú hefur svo mikið álit á í friði.
Þeir...
Þeir hafa flestir verið sáttir við hvernig Hagstofan mælir vísitölu neysluverð. En nú hefur þú sýnt fram að sú mæling byggir á þeirri úreltu hugmynd að vísitala neysluverðs eigi að mæla neyslu almennings. Þú hlýtur því að hafa einhverjar nýjar hugmyndir um hvernig eigi að mæla vísitölu neysluverðs.
--------------------------
Sel og leigi heykvíslir og kyndla, veiti einnig ráðgjöf um brennur og grýtingar.
kaldbakur | Hvar/hvenær hef ég sagt þetta ? Hvaðan færðu þessa niðurstö'u ?
" En...
Hvar/hvenær hef ég sagt þetta ? Hvaðan færðu þessa niðurstö'u ? " En nú hefur þú sýnt fram að sú mæling byggir á þeirri úreltu hugmynd að vísitala neysluverðs eigi að mæla neyslu almennings.
ert | Nú varstu ekki að segja núverandi mæling væri sovésk? Var það hrós? OK. Þann...
Nú varstu ekki að segja núverandi mæling væri sovésk? Var það hrós? OK. Þannig að þú ert sáttur við að það sé verið að mæla raunverulega neyslu fólks en ekki ímyndaða?
--------------------------
Sel og leigi heykvíslir og kyndla, veiti einnig ráðgjöf um brennur og grýtingar.
kaldbakur | Ég taldi þig vera Sovéska í hugsun.
Mér er skit sama um þessa vísitölu og h...
Ég taldi þig vera Sovéska í hugsun. Mér er skit sama um þessa vísitölu og hvernig hún er reiknuð, nema að hún er að angra margt fólk sem er með vísitölutryggð lán. Ég er first og fremst að segja að verð vöru og þjónustu mun hækka vegan gengisbreytinga krónu. Ég kalla það verðbólgu og verð allskonar vöru mun sennilega hækka nærri 10 -15% á þessu ári. Hvernir þeir telja þessar baunir á Hagstofunni hef ég reyndar lítinn áhuga á að vita mikið um.
ert |
Þannig þú hefur áhyggjur af því að neysluvísitalanna hækkið ekki nógu miki...
Þannig þú hefur áhyggjur af því að neysluvísitalanna hækkið ekki nógu mikið núna þannig lánin hækkuðu ekki nóg? Ef þú hefur bara áhyggjur af hækkun lána þá ættirðu að fagna því ef vísitalan hækkar bara lítið. Þú er mjög sérstakur hagfræðingur - þú ert besti hagfræðingur í heimi en hefur engan áhuga á hagtölum - merkilegt
--------------------------
Sel og leigi heykvíslir og kyndla, veiti einnig ráðgjöf um brennur og grýtingar.
kaldbakur | Hehehe … nei ég var nú frekar að hugsa til þess sem Guðmundur Ingi í flokki ...
Hehehe … nei ég var nú frekar að hugsa til þess sem Guðmundur Ingi í flokki Fólksins var að segja þeim á Alþingi. Hann sagði að sá sem væri með vísitölutryggt húnæðislán uppá 20 millj. hefði fengið um 250 þús kr. hækkun á lánaskuldina vegna vísitöluhækkunar (neysluvísiölu) miðað við mars og april. Hann sagði jafnframt að þessi hækkun ef héldi áfram út árið myndi hækka lánið um ca. 1 millj. Lánið væri þá komið í 21 millj. um næstu áramót. Maður hefur svosem samúð með þessum skuldara.
Já svo fór ég bara að huga að ég reiknaði út að ég ætti ca. 200 millj eign í lífeyrissjóðnum mínum (reiknuð hlutdeild). Þannig að við þessa hækkun vísitölunnar hefði eign mín hækkað um ca. 2.5 millj miðað við þessa tvo mán mars april og myndi hækka um ca10 millj. á árinu ef verðbólgan héldi áfram með sama hraða út árið. :Þannig nær lífeyrissjóðurinn að verðtryggja lífeyrisréttindin mín.
Kannski þarf bara að upplýsa fólk betur um hver eignarhlutur þess er í lífeyrissjóðunum ? Það vill svo skemmtilega til að lífeyrissjóðirnir eru í raun eigendur stærstu hluta allra eigna á Íslandi og eiga að auki erlend hlutabréf sem er nærri jafn stór upphæð. Þessi eign deilist bara á okkur öll og þeir sem eru búnir að leggja flest sín ár í púkkið eiga elilega stærri hlut en þeir sem eru ný byrjaðir að leggja í sjóðinn.
ert | Þannig að núna ertu sáttur við að Hagstofan hélt verði flugmiða til útlanda ...
Ég hef bara ekkert verið að skpta mér af því hvernig Hagstofani telur baunirnar. Ég var eingöngu að benda þér á að Hgastofan og Landsbankinn voru að tilkynna eitthvað breytt fyrirkomulag vegan aðstæna þessa dagana.
Ég held að þessi kórónu veira eigi eftir að hafa miklar afleiðingar í heimsmálunum. Þjóðir heims sætta sig ekki við þessa sending frá Kína telja að Kína beri ábyrgð.. Bandaríkjamenn eru að fara í mál vil Kínverja Kínverjar verða látnir gjalda þessa.
Hver er hin efnahagslega staða Íslands og þjóðfélagsins ?
